ՀԵՆՑ ԱՅՆՊԵՍ ԹՌՉՈՂ ՆԵՏԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ

(նետերը շարքից)

Պատկերացրեք. հենց այնպես թռչելուց էլ. կարող եք շատ ու շատ բաներ տեսնել. ու դրանով կիմաստավորվի ձեր թռիչքը:

Երբ ես. աղեղից պոկված. օրորուն թռչում էի երկինք. իմ հետևից աղեղնավորները դժկամորեն քրթմնջում էին.

-Ծուռ նետ...

-Անականջ...

-Անպիտան...ծալապակաս...գիժ...

Դե՜. ես նրանց ուզած ուղղությամբ չէի թռչում: Նշանակետից միշտ հեռու էի սուրում: Հենց այնպես թռչելու համար. ինձ անորակ նետ էին համարում ու անպիտանության մասին չափազանց վատ խոսքեր քրթմնջում:

Նետաձիգների ծանր խոսքերը վիշապ օձի խայթոցի նման հոգիս թունավորում էին: բայց ես արդարացման խոսքեր չէի փնտրում. նրանց չէի պատասխանում ու շարունակում էի թռիչքս հարմարեցնել իմ խենթ ու խելառ ցանկություններին:

Ինձ համար շատ վայելուչ էր ծաղկած ծառերի. ձյունափառ լեռների և գունավոր դրոշներով զարդարուն հրապարակների վրայով ճախրելը:

Բարձրից զմայլանքով նայում էի բնապատկերների փոփոխությանը: Առանց խոսքի երկնքից դիտում էի երկիրը:

Գիտեք. երբ երկինքը Արևի շողերով է լցված. թռչելը հեշտ է դառնում. մարմինդ պատվում է զմայլուն. դուրեկան շողշողանքով: Բոլորովին չէի սիրում լույսից դատարկ տարածություններով թռչել: Անծայր տարածքներով սուրալիս. խաբուսիկ գույների մեջ չէի մոլորվում. ճշգրտորեն զանազանում էի լույսի ու մութի սահմանը. ինչը քչերին է հաջողվում:

Ամենահաճելին թռչունների կողքով սուրալն էր: Միշտ փորձում էի նրանց հետ հաղորդակցվել. սակայն արժանանում էի խեղճերի վախվորած հայացքին: Եվ նրանց հետ զրուցելու իմ փորձերն անհաջողության էին մատնվում: Բայց ես չէի հրաժարվում նրանց հետ զրույցի բռնվելու ցանկությունից:

Մի անգամ լայնացաև մի արծիվ անվախ նայեց ինձ և ասաց.

-Տեսնում եմ. դուք ուղեքցում եք ինձ: Բոլորը սիրում են. երբ իրենց ուղեկցում են:

Ճիշտն ասաց. ես շատ արծիվների էի հանդիպել. նրանց մեջ էլ համարձակները քիչ էին: Ես անչափ գոհ էի. որ նա ինձ հետ մոտիկից զրուցում էր:

-Շատ Կարևոր է. որ դուք ինձանից չեք վախենում:

-Ուղեկցողների չեն վախենում. նրանք միշտ բարի են լինում.-կռնչացրեց արծիվը:

«ՈՒրեմն. ուղեկցողներից չեն վախենում».-մտածեցի ես և մտքիս դրեցի. հենց այնպես անգործ երկնքում ճախրելը թողնեմ. որն արդեն ինձ համար առանձնապես կարևոր բան չէր: Չգիտեմ ի՞նչու որոշեցի ուղեկցող լինեմ: ՈՒղեկցողն այնքանով է լավ. որ կողքիդ զրուցակից ես ունենում. երբեմն էլ. ճանապարհիդ զարմանալի արկածների ես հանդիպում:

Որպեսզի ուղեկիցներիս ճանապարհից չշեղեմ կամ մոլորեցնեմ. դե. երկնքում էլ խոչընդոտներ ու կործանման ճանապարհներ կան. թռա հեռվում երևացող երկգագաթ լեռան մոտ. որին տեղաբնակները անվանում էին Արարատ:

Մոտեցա լեռան ամենաբարձր կատարին. ուր վերջանում էր ձյունը ու սկսվում կապտաթւ ամպի փեշը:

Մի պահ լուռ կանգնեցի և հանդարտորեն նայեցի. թե լեռը ձյան ծալ-ծալ շերտերով փաթաթուն գլուխն ինչպիսի՜ թովչանքով է փարել երկնքի կրծքին. ու մեղմիկ թախանձանքով ասացի.

-Դուք. բոլորովին չե՞ք զայրանա. որ ես Ձեր ձյունածածկ գագաթներն ընտրեմ. որպես ուղեցույց: Ճանապարհ ընկնելուց առաջ. ամեն մեկը պետք է ունենա իր կողմնացույցը: Առանց ուղեցույցի. երբեմն. ճանապարհորդությունը վատ վախճան է ունենում: Չեմ ցանկանում կուրորեն ուղեկցել որևէ մեկին:

Լեռը. ձյունոտ ճակատը կնճռոտած. պատասխանեց.

-Ասեմ. հինգ հազար տարուց ավելի. իմ շուրջբոլորն ապրող ժողովուրդն արդեն ինձ դարձրել է իրեն ուղեցույց: Երևի գագաթները դրա համար են. որ մարդիկ ուղեցույց դարձնեն: Եթե ցանկանում ես. ճանապարհ ընկնելիս. կարող ես հայացքդ հառել իմ գագաթներին:

Ափսոս. լեռը ոչ մի բացատրություն էլ չտվեց. իրեն ուղեցույց դարձնող ժողովրդի մասին: Հետո պատմությունից իմացա. որ խոսքը հայ ժողովրդին էր վերաբերվում:

Իմ որոշածի նման դարձա ուղեկցող: Ինձ համար շատ լուրջ գործ էր դա:

Աշնան ցրտերին. միշտ ճանապարհում էի չվող թռչուններին: Կանգնում էի շենքերի տանիքներին. իմ սլաքաձև քթով քամիների ուղղությունն էի ցույց տալիս թռչուններին ու մարդկանց: Երբեմն դժվար էր. քամիների դեմ հանդիման կանգնելը: Պաղ քամիների սարսռուն հարվածներից մարմինս ղողանջուն ասում էր.

-Սսսսսսսսսսսսըըը...

Գիտեք ահավոր տաք քամիներ էլ կան: Նրանք տոթակեզ անապատներից են անողոք փչում: Պաղ քամիներին ու զեփյուռներին ուղեկցում էի խորշակներով լեցուն անապատներ: Իսկ անմարդաբնակ անապատներում ուղտերի օրորուն քարավաններն էի առաջնորդում. որ մարդիկ ավազամրրիկներից շնչահատ չլինեին:

Բուք ու բորան օրերին. երկնքով սահող Ձմեռ պապիկի խաղալիքներով լի սահնակը սուրալով ուղեկցում էի երեխաների մոտ: Երբ մոտենում էի ամանորի նվերներին անհամբեր սպասող մանուկներին. նրանց աչքերի խորքում տաք շողեր էի տեսնում:

Երբ ուրիշի աչքերի մեջ շողեր ես տեսնում. հոգիդ ջերմանում է. մոռանում ես փոթորիկների մասին:

Աշխարհն էլ է շողերից ջերմանում:

Քանի որ շողերի մասին խոսք գնաց. ասեմ.իմանաք. բարձրահարկ շենքերի ստվերների պատճառով. լույսի ցոլցոլանքները պակասում են նեղլիկ փողոցներում: Ծեր փոստատարը դժվարանում էր լուսապակաս փողոցներում հասցեատերերին գտնել: Եվ մեծ թվով մարդիկ տխրում էին. որ ժամանակին չէին ստանում սպասված նամակները: Դրա համար. ժամանակ առ ժամանակ. ուղեկցում էի տարիքն առած փոստատարին:

Պատահում էր. իմ ճանապարհին չարաճճիություններ էի անում. փշրում էի մրից սևացած նկուղների նեղլիկ պատուհանների ապակիները և լույսն ուղեկցում էի մութ պատերից ներս:

Ինձ համար ամենադժվար գործը պատերազմի դաշտում՝ գնդակների տարափի տակ արիությանն ուղեկցելն էր:

Թշնամիներից իրենց հայրենիքը պաշտպանող զինվորների մոտ էի ուղեկցում խիզախությանը: Մարտի ամենաթեժ պահերին էլ արիություն առած մարտիկները բարձրագոչ «ուռաներով» էին ինձ դիմավորում:

Եթե թագավորները ուղեկցողների շքախմբեր չունենային. նրանց էլ կուղեկցեի. քանի որ տեսնում էի .նրանք ինչպես էին հաճախ ճանապարհից շեղվում: Փառասիրությունից ու հարստությունից փքված արքաները սիրում են ուղեկցողների բազմություն ունենալ: Բայց երբեք ուղեկից չեն ընդունում այն մարդկանց. որոնց կոշիկները մաշված են: Մի պարզ ճշմարտություն նրանք չեն հասկանում. որ շատ ճանապարհներով անցած մարդկանց կոշիկներն են մաշված լինում:

Զարմանալի բնավորություն ունեն տիրակալները. նրանք մյուսների նման չեն հմայվում իրենց այցելած վայրերի գեղեցկությամբ: Զվարթուն ճանապարհորդում են. որպեսզի տեսնեն. թե հպատակներն իրենց կալվածքների գլխին հո օյիններ չե՞ն խաղում:

Մյուս կողմից էլ. չէի ուզում արքաներին ուղեկցել. այն պատճառով. որ նրանք աչքերը չռած. ինչ տեսնում. համարում են իրենցը:

Անընդունելի է. երբ մեկին ուղեկցում ես. նա քեզ համարում է իր սեփականությունը:

Ես գլուխ չեմ հանում մի բանից. թե ի՞նչու արքաները այդքան լուրջ տեսքով ամեն բան համարում են իրենցը. չէ որ մյուսներն էլ արժանապատվություն ունեն:

Անասելի հպարտություն էի զգում ճանապարհորդներին ուղեկցելուց:

Եվ զարմանում էի. որ բոլոր ճանապարհորդներն անխտիր իրենց հետ ունենում էին դրամ: Ես նրանց փոխանցում էի մի գաղտնիք. որ առանց դրամի էլ կարելի է աշխարհին նայել ու հիանալ:

Իմ ուղեկիցներից ամենահետաքրքիրը նրանք էին. որ հետամուտ էին նոր աշխարհների բացահայտմանը: Նրանք շատ էին ուրախանում. երբ իրենց համար մի կորած բան էին գտնում:

Նրանք անդունդների խորքերում կորած աղբյուրներ . սարերի գրկում ծվարած հին ամրոցներ ու ուրիշ կորած բաներ էին գտնում:

Շատ զարմացացա. երբ տեսա. իրենց գտածը աշխարհին ցույց տալու համար. դաշտերի ու լեռների փաթաթուն ճանապարհների եզրերին իմ պատկերով ցուցանակներ էին կանգնեցնում:

Ստացվում էր. որ ցուցանակների վրա իմ պատկերուն նկարներով ճիշտ ուղղություն եմ ցույց տալիս. առանց մոլորեցնելու. օգնում եմ մարդկանց իրենց ուզած վայրը գտնելուն:

Եթե երբևէ որևէ տեղ գնաք. ճանապարհներին կհանդիպեք իմ ասած ցուցանակներին. որոնք անհնդատ ձեզ կհուշեն. թե ինչ ճանապարհ եք ընտրել:

Գիտեք. հիմա երազում եմ թռչել մի այլ մոլորակ. որտեղ ճամփեզրյա ցուցանակներ չկան. որ ինձ հուշեն .թե ուր եմ գնում ու քանի կիլոմետր կարող եմ գնալ:

ԿԵՆՍԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ՆԵՏԸ (բեռնել հեքիաթի ֆայլը)